Համեստ Էյրենիս / Смирный Эйренис / Ring-Headed Dwarf Snake
Eirenis modestus
Ընդհանուր Բնութագիրը / Общая Характеристика / Summary 3
Համեստ Էյրենիսը Հայաստանի Էյրենիսներից ամենախոշորն է: Այս տեսակի երկարությունը հասնում է 60 սմ-ի: Աջքի է ընկնում գլխի ու պարանոցի վրայի 3 լայնակի շերտերից կազմված մուգ նախշով, մարմնի երկայնքով ձգվող թեթևակի երևացող մուգ զոլերով, դեղնավուն փորի մակերեսով ու մարմնի մեջտեղում թեփուկների 17 շարքերով: Գլխի ու պարանոցի նախշը բաղկացած է նախաճակատային վահանիկներով անցնող մուգ լայնակի ձգբած խալով, վերնաջքային ու ճակատային վահանիկներով անցնող միջին լայնակի խալով ու պարանոցի թեփուկնորով անցնող մուգ վզնոցացնամ խալով: Այդ նախշը ցայտուն է երիտասարդ առանձնյակների մոտ, բաց լուծվում ու գրեթե աննկատելի է դառնում օձի հասունացման ընթացքում: Համեստ Էյրենիսը տարածված է Հայաստանի կիսա-չոր, տափաստանային ու նոսրանտառային հատվածներում որոնք աջքի են ընկնում փխրուն կավային ու քարքարոտ հողերով ու սոճու, ղարաղաճի ու կաղնու լեռնային նոսրանտառային բուսականությամբ: Համսետ Էյրենիսը սնվում է հոդվածոտանիներով ու դրանց թրթուռներով, ներառյալ շատ թունավոր տեսակներ ինչպիսիք են կարիճներն ու սկոլոպենդրաները, երբեմն սնվում է նաև մանր մողեսներով: Էյրենիսները անց են կացնում օրվա մեծ մասը հողի ճեղքերում ու քարերի տակ, ու հանդիպում են հիմնականում գարնանն ու աշնանը, երբ հողի մակերեսը մանում է խոնավ, պարբերական անձրևներից: Հանդարտ էյրենսիը ծվադիր է: Ամռան առաջին կեսին էգը ածում է 2-3 երկարավուն եռշիկանման ձու, որոնք ինկուբացվում են հողի փոքր ինչ խորը ու խոնավ շերտում: Ձագերը ծնվում են Օգոստոսի վերջից Սեպտեմբերի կեսերը:
Смирный Эйренис, - самый крупный вид Эйренисов в Армении. Длина взрослых особей может достигать 60 см. Узор головы Смирного Эйрениса состоит из трех попечено вытянутых пятен. Переднее пятно заметно в облости предлобовых шитков, среднее пятно проступает на надглазничных и лобовом шитках и заднее ошейнико-образное пятно проступает на чешуйках шеи. Спинная поверхность туловища имеет бежевый фон со слегка проступающими темными продольными полосами, в середине туловища 17 продольных рядов гладких и блестящих чешуек. Ошейноковый Эйренис обитает в полу-засушливых горных степях и редколесьях с рыхлой глинистой или щебнисто-каменистой почвой и разреженной сухолюбивой растительностью. Koрмовой рацион Эйренисов состоит в основном из членистоногих, их яиц и личинок, а таже из моллюсков. Будучи не ядовитой змеей, Смирый Эйренис питается ядовитыми скорпионами, сколопендрами и пауками, которых заглатывает живьем. Имеются сообщения о питании Смирного Эйрениса мелкими ящерицами. Плоские и гладкие чешийки и плотная кожа эйренисов предотвращает проникновение яда их жертв в мягкие ткани и кровь этого хищника. Жертвы эйрениса погибают от удушья уже в пищеводе змеи. Смирный Эйренис часто встречается под камнями с середины весны до начала лета, а также осенью, когда поверхность почвы пропитана влагой от периодических дождей. Смирный Эйренис - яйцекладущий вид. В первой половине лета самка откладывает 2-3 удлинненых, колбасовидной формы яйца, которые инкубируются в слегка увлажненной почве. Змееныши вылупляются с конца Августа до середины Сентября.
Ring-Headed Dwarf Racer is the largest of Dwarf Racers. It is noticable by the dark pattern composed of three transverse blotches on the head and the neck of the snake. The anterior blotch occupies prefrontal shileds, the medial blotch occupies infraorbital and frontal shields, while the proximal blotch occupies 5-6 rows of cervical scales. This pattern dilutes and turns light brown, as Modest Eirenis matures. Dorsal surface has pale-bej background with weakly pronounced longitudinal stripes, and 17 rows of smooth scales in the middle of the body. Belly has pale yellow coloration. Modest Eirenis inhabits primarily semi-dry mountain steppes and sparse woodlands with soft clayey and rocky soils. Like other species of Eirenis genus, these small non venomous snake preys of different arthropods including some venomous species, such as centipedes, scorpions and spiders. Smooth scales and firm skin is difficult to penetrate by the fangs and sting of the prey. The most of their time dwarf racers spend in the soil and under rocks, and primarily found under the rocks, during rainy season in the spring, early summer, and in the fall. Modest Eirenis is oviparous. In the early summer female deposits 2-3 oblonged and soft eggs, which incubate in the slightly humid deepper layers of the soil. Neonates born in late August-September.
Օգտագործված Գրականության Ցանկը / Список использованной литературы / References 4
Агасян, А.Л. 1996. Фауна Змей Армении и Нахичеванского Региона. Дисс. Канд. Био. Наук. Институт Зоологии, НАН РА 286 с.
Arakelyan, M.S, Danielyan, F.D., Corti, C., Sindaco, R., Leviton, A. Herpetofauna of Armenia and Nagorno-Karabakh. SSAR. 2011. 154 pp.
Даревский И.С. 1957. Фауна Пресмыкаюшихся Армении и ее зоогеографический Анализ. Дисс. Канд. Биол. Наук. Зоол. Инст. АН Арм. ССР. 450 с.
Հայաստանի Բնաշխարհ, Ընտանեկան Հանրագիտարան Մատենաշար: Խմբագիրներ: Ռ.Մ. Մարտիրոսյան, Հ.Մ. Այվազյան, Մ.Ս. Ադամյան, Գ.Վ. Ալեքսանյան, Վ.Ս. Աստվածատրյան, Վ.Բ. Բարխուդարյան, Ա.Մ. Բարսեղյան, Է.Ս. Գաբրիելյան, Ա.Ա. Գալոյան, Վ.Պ. Հակոբյան, Լ.Վ. Հարությունյան, Խ.Ե. Նազարյան, Ռ.Տ. Ջրբաշյան, Ֆ.Ս.Սարգսյան, Լ.Վ. Վալեսյան, Լ.Լ. Օսիպյան, Պ.Գ. Ալոյան, Ֆ.Մ. Աղամալյան, Ս.Ս. Արմաղանյան, Ս.Ա. Բալոյան, Ն.Ց. Գաբրիելյան, Տ.Լ. Թադևոսյան, Հ.Մ. Խաչատրյան, Ա.Վ. Խոյեցյան, Ռ.Ս. Մկրտչյան, Բ.Պ. Մնացականյան, Է.Գ. Յավրույան, Ս.Գ. Նանագուլյան, Վ.Խ. Պողոսյան. Հայկական Հանրագիտարան Հրատարակչություն, Երևան, 2006. 692 էջ:
Եղիազարյան Է.Մ., Եղիազարյան, Ս.Ս., Դանիելյան, Ֆ.Դ. 2005 Սողուններ. Երևանի Պետական Մալասարանի Հրատարակչութույն, 143 էջ:
Mahlow, K., Tillack, F., Schmidtler, J.F., Muller, J. 2013. An annotated checklist, description and key to the dwarf snakes of the genus Eirenis Jan, 1863 (Reptilia: Squamata: Colubridae), with special emphasis on the dentition. Vertebrate Zoology, 63(1):41-85.
Հոմանիշներ / Синонимы / Synonyms 4
Համեստ Էյրենիս, Համեստ Գաճաճ Սահնօձ, Հանդարտ Էյրենիս, Հանդարտ Գաճաճ Սահնօձ, Հանգիստ Էյրենիս, Հանգիստ Գաճաճ Սահնօձ
Fuentes y créditos
- (c) Tigran Tadevosyan, algunos derechos reservados (CC BY), subido por Tigran Tadevosyan
- (c) Tigran Tadevosyan, todos los derechos reservados, subido por Tigran Tadevosyan
- Adaptado por Tigran Tadevosyan del trabajo de (c) Wikipedia, algunos derechos reservados (CC BY-SA), http://en.wikipedia.org/wiki/Eirenis_modestus
- (c) Tigran Tadevosyan, algunos derechos reservados (CC BY-SA)
