8. Historie: Veengebied met zout water en levend Hoogveen

Tot de aanleg van Vinkhuizen tussen 1967 en 1971, waren de polders De Oude Held en
Kostverloren, het Westerstadshamrik, in gebruik als weideland. In bodemkundig opzicht
kan de ondiepe ondergrond worden ingedeeld bij de zeekleigronden of ook wel de
knippoldervaaggronden. Deze kleien zijn afgezet via opkomend water vanaf de Waddenzee,
via het oerdal het Reitdiep en dat van de Drentse A en het Eelderdiep (afb.2). Die diepe
dalen ontstonden ca 200.000 jaar geleden in de voorlaatste ijstijd en zijn sindsdien opgevuld
met zand, veen en klei. Aan weerszijden van het dal bevinden zich zand- en keileemruggen;
de Hondsrug in het oosten en de Rug van Tynaarlo in het westen. Vinkhuizen zelf ligt
precies op het oerstroomdal.

Deze blokken werden gescheiden door dijken, kleiwegen met aan weerszijden sloten, zoals
de Leegeweg. Deze waterden af op een lange sloot, die was gegraven in de zichtlijn tussen
ongeveer de kerk van Dorkwerd en die van Eelde. Hierlangs lag ten dele een kleiweg,
namelijk die van het Hoendiep naar de boerderij Vinkhuizen, nu de Diamantlaan.
Waarschijnlijk is dit deel van die sloot de vergraven benedenloop van het Eelderdiepje. Ten
westen van de lange afwateringssloot was de verkaveling binnen de blokken oost-west
georienteerd, aan de oostzijde stond de verkaveling haaks op de 'dijken', ongeveer noordzuid. De westelijke verkaveling wordt in de 13e eeuw in tweeën gesneden door het graven
van het Reitdiep. Met de Diamantlaan en de Leegeweg als ruggengraat en het centraal
gelegen Vinhuis leeft de oude verkaveling min of meer voort in de rationele opzet van
Vinhuizen.

Nederzetting 1eeeuw v. Chr., 1200 Lieuwerderwolde

De aanleg van deze verkaveling is waarschijnlijk rond 1200 te dateren en vindt zijn basis in
hogere gronden bij de Drentse A en de Paddepoelsterweg in het oosten en in het westen de
Zijlvesterweg. Voor die tijd moet een groot deel van het gebied bedekt zijn geweest met
veen - de streek heette Lieuwerderwolde - , dat ten gevolge van turfwinning en landbouw
inklonk en kort voor 1200 is weggeslagen. Van die veenbewoning resteren in de ondergrond
slechts de diepere sporen als waterputten en diepe kuilen. Deze laten zich niet goed
traceren. De bewoning van omstreeks 1200 en de eerste eeuwen daarna bevindt zich in
eerste instantie op opgeworpen podia, zoals de lage verhoging ten zuiden van het Hooihuis
aan de Friesestraatweg en waarschijnlijk ook het Hooihuis zelf. Ook het Vinkhuis zal
oorspronkelijk op een (omgracht) podium hebben gelegen. Pas na de middeleeuwen
verrijzen ook in het vlakke land de eerste boerderijen. De veengroei moet in de omgeving
van Vinkhuizen zijn gestart kort voor het begin van de jaartelling. Voor die tijd is er
bewoning, hoewel ook daarvan de sporen zoor overbouwing aan het oog zijn onttrokken.
Ten noorden van het Hoendiep, in de Eelderbaan werd in 2005 bij de aanleg van
Helofytenfilters een kleine nederzetting uit de eerste eeuw v. Chr. aangetroffen en
opgegraven. Deze lag waarschijnlijk nabij een natuurlijk stroompje (de voorloper van het
Eelderdiepje?) en net buiten het veengebied. Een nederzetting onder de rotonde van de
Friesestraatweg uit de eerste eeuwen na Chr. lag buiten het veengebied. Aanwijzingen voor
kleine wierden in Vinkhuizen zelf zijn alleen overgeleverd via de schetskaart van A.
Clingeborg, die in de jaren '60 voor de Stichting Bodemkartering (Stiboka) Vinkhuizen had
gekarteerd (afb 4).

Born, Source, Referentie
https://www.delpher.nl/nl/kranten/results?query=Roege Bos
https://www.dekrantvantoen.nl/
https://www.inaturalist.org/observations?place_id=160964
https://www.inaturalist.org/projects/groningen-deheld-westpark?collection_preview=true

https://www.inaturalist.org/places/groningen-deheld-westpark

Waarnemingen in Waarnemingen.nl WestPark
https://t.co/egd0nbZ5YG?amp=1

Op onderstaande Plattegronden, kaarten kun je Hoogkerk zien liggen op het Gele zandplateu, zandrug iets ten noordwesten van Groningen, Groningen zelf ligt op een uitloper van de Hondsrug.
https://photos.app.goo.gl/zTTXvnFPM6aoJDr89

  1. Historie: Veengebied met zout water en levend Hoogveen
Publicado el viernes, 02 de octubre de 2020 a las 07:41 PM por ahospers ahospers

Comentarios

No hay comentarios aún.

Añade un comentario

Entra o Regístrate para añadir comentarios